25 Νοέ Η πατερική μαρτυρία και η διακονική παρουσία του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Φιλοθέου
Του Παν. Αρχιμ. π. Μακαρίου Τσιμέρη*
Η ενθρόνιση του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Φιλοθέου στη σεπτή και ιστορική καθέδρα της Αποστολικής Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης σαν σήμερα (25/11/23) αποτελεί μια στιγμή που γεφυρώνει δημιουργικά το παρόν με το ένδοξο παρελθόν της πόλεως των Αγίων και των Αποστόλων. Στην πλούσια αυτή πνευματική παρακαταθήκη έρχεται να ενταχθεί ο νέος Ποιμενάρχης, με ήθος θυσιαστικό, πατερικό φρόνημα και ταπεινή, αλλά σταθερή πνευματική παρουσία.
1. Η πατερική θεώρηση της ποιμαντικής διακονίας
Οι άγιοι Πατέρες προσεγγίζουν την επισκοπική διακονία ως σταυρική προσφορά. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος θέτει ως κριτήριο του αληθινού ποιμένος το «καθαρίζειν πρῶτον ἑαυτόν, καὶ εἶτα τοὺς ἄλλους». Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος τονίζει ότι ο επίσκοπος είναι «εἰκὼν τοῦ Πατρός», θεμέλιο και εγγύηση της ενότητας.
Σε αυτήν ακριβώς την πατερική προοπτική κινείται και η παρουσία του Μητροπολίτου Φιλοθέου: με λόγο ειρηνικό, συνετό, νηφάλιο και θεολογικά μεστό. Ένας λόγος που ενώνει και θεραπεύει, που καλλιεργεί πνεύμα ενότητος και ταπεινής διακονίας.
2. Η ενότητα κλήρου και λαού
Ο επίσκοπος, κατά τους Πατέρες, είναι «τὸ συνδετικὸν ἄρθρον τῆς ἑνότητος». Η ποιμαντορία του Μητροπολίτου Φιλοθέου χαρακτηρίζεται από την ειλικρινή, πατρική και διακριτική στήριξη των ιερέων και των ενοριακών κοινοτήτων. Δίπλα στους εφημερίους, ενθαρρύνει τη λειτουργική ζωή, το φιλανθρωπικό έργο, την εκπαιδευτική προσφορά και την ποιμαντική παρουσία στην κοινωνία.
Με διάκριση και ταπεινότητα, ενισχύει την ενότητα και τη συνεργασία όλων των εκκλησιαστικών βαθμίδων.
3. Η σχέση με τις ιερές μονές
Ο μοναχισμός αποτελεί «την καρδιά της Εκκλησίας». Ο Μητροπολίτης Φιλοθέος, με σεβασμό και αγάπη, στηρίζει τις μοναστικές αδελφότητες, αναγνωρίζοντας τον πνευματικό τους αγώνα και το πολύτιμο έργο τους για την τοπική Εκκλησία. Η ήρεμη και ταπεινή του παρουσία ενισχύει την αίσθηση συνέχειας και ασφάλειας.
4. Διακονία προς τους νέους και τη σύγχρονη οικογένεια
Με ιδιαίτερη στοργή απευθύνεται στους νέους, γνωρίζοντας ότι αυτοί αποτελούν το βιώσιμο μέλλον της Εκκλησίας. Ενισχύει νεανικές δράσεις, ευκαιρίες διαλόγου, ποιμαντικές συναντήσεις και εκκλησιαστικά γεγονότα που απαντούν στα σύγχρονα ερωτήματα των παιδιών και των εφήβων.Μαρτυρείται δε και η άριστη Συνεργασία με την Πανεπιστημιακή Κοινότητα της πόλης μας.
Παράλληλα, στηρίζει ενεργά τη Σχολή Γονέων, βοηθώντας τις οικογένειες να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις με πίστη, ενότητα και υπομονή, αλλά και με την διακριτική διδασκαλία προς τους κατηχητές των ενοριών.
5. Ο λόγος του για τα θέματα Πολιτείας και κοινωνίας
Ο Μητροπολίτης Φιλοθέος εκφράζει έναν λόγο ώριμο, γαλήνιο και υπεύθυνο για θέματα που αφορούν τη σχέση Εκκλησίας και Πολιτείας – έναν λόγο που ούτε συγκρούεται ατεκμηρίωτα, ούτε αποσιωπά, αλλά οικοδομεί και φωτίζει.
Με σεβασμό στον θεσμικό ρόλο της Πολιτείας και με γνώση των ορίων της Εκκλησίας, επιδιώκει τη συνεργασία προς το κοινό καλό, κατά το πατερικό «ἡ ἀλήθεια ἐν ἀγάπῃ». Ταυτόχρονα, τονίζει σταθερά ότι ο επίσκοπος οφείλει να βαδίζει μέσα στα όρια και το πνεύμα του συνοδικού συστήματος, ως υγιούς έκφρασης της ορθόδοξης εκκλησιολογίας, αλλά και της πνευματικής τροφής που δίνεται μέσω των κατά Κυριακή θεολογικών ευαγγελικών η Αποστολικών κυρηγμάτων που δημοσιέυονται
6. Η μαθητεία δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο
Ο Ποιμενάρχης μας αναφέρεται συχνά με ευγνωμοσύνη στη μαθητεία του κοντά στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο κ.κ. Ιερώνυμο, από τον οποίο –όπως ο ίδιος ομολογεί– έμαθε τη διάκριση, την ησυχία, τη διορατικότητα, την ταπεινή σταθερότητα και τη σοφία με την οποία ο ποιμένας καλείται να αντιμετωπίζει τα σύγχρονα εκκλησιαστικά και κοινωνικά ζητήματα.
Η επιρροή αυτή αποτυπώνεται στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τις προκλήσεις της ποιμαντορίας του: με ηρεμία, σύνεση και βαθύ σεβασμό προς τη συνοδικότητα.
7. Η πραότητα και η απλότητα του ποιμένος
Ο Μέγας Βασίλειος διδάσκει ότι «ὁ ποιμὴν ἐν ἀγάπῃ ποιμαίνει, οὐκ ἐν κραυγῇ». Η μέχρι τώρα παρουσία του Μητροπολίτου Φιλοθέου χαρακτηρίζεται από απλότητα, γνησιότητα και ευγένεια πνεύματος. Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει τους ανθρώπους –με ηρεμία, χωρίς επιτήδευση, με βλέμμα ενθαρρυντικό– έχει ήδη γίνει πηγή παρηγοριάς και ενότητας για το ποίμνιο.
8. Η μαρτυρία του Οικουμενικού Πατριάρχου κατά την πρόσφατη επίσκεψή του
Ως ιδιαίτερη ευλογία και επισφράγισμα αυτής της ποιμαντικής πορείας αποτέλεσε η πρόσφατη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στη Θεσσαλονίκη. Με πατρική στοργή και εκκλησιαστικό κύρος, ο Παναγιώτατος μαρτύρησε δημοσίως για τη σημαντική παρουσία, το ποιμαντικό έργο και την προσωπικότητα του νέου Ποιμενάρχου της πόλης.
Ο λόγος του Πατριάρχου ανέδειξε τόσο το ήθος όσο και τη διακονική διάθεση του Μητροπολίτου Φιλοθέου, αξιολογώντας το έργο του ως καρπό ευθύνης, διακριτικότητας και γνήσιας αγάπης προς τον λαό της Θεσσαλονίκης. Αυτή η μαρτυρία προσέθεσε κύρος και χαρά στην τοπική Εκκλησία, επιβεβαιώνοντας ότι η ποιμαντορία του νέου Μητροπολίτου αποτελεί πολύτιμο δώρο και πνευματικό κεφάλαιο.
Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος βαδίζει στα χνάρια των Αγίων που λάμπρυναν την πόλη: με ταπείνωση, ηρεμία, σοβαρότητα, ζήλο και πίστη. Με τον πατερικό λόγο, με την συνοδική του νοοτροπία, με την αγάπη προς τους νέους, με τη συνεργασία με την Πολιτεία και με τη θυσιαστική του διάθεση, οικοδομεί καθημερινά το σώμα της Εκκλησίας, όπου και δια στόματος σήμερα μαρτύρησε, ο Ιεροκήρυκας της Ιεράς μας Μητροπόλεως π. Κωνσταντίνος Φουντουκίδης στο πανηγυρίζοντα Βυζαντινό Ναό της Αγίας Αικατερίνας, εκπροσωπώντας όλους μας κατά το Θεολογικό κήρυγμα του
Ευχόμαστε » ὁ Ἀρχιποίμην Κύριος μας » να στερεώνει τον Παναγιώτατο, που σαν σήμερα ενθρονίστηκε στην πόλη του Αγίου Δημητρίου, να ενισχύει το έργο του και να χαρίζει ειρήνη και ενότητα στην τοπική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης.
(Ζητώντας την επιείκεια σας , μέσα από τα αληθή γεγονότα)